Diabetes mellitus, een chronische aandoening gekenmerkt door een verhoogd bloedsuikerniveau, vereist een zorgvuldige en veelzijdige aanpak om complicatie te voorkomen en de kwaliteit van leven te verbeten. Wereldwijd hebben miljoenen mensen diabetes, waarbij type 2 diabetes het meest voorkomt. De behandelingen van diabetes omvat niet alleen medicamenteuze therapieën zoals insuline en orale medicatie, maar ook cruciale leefstijlveranderingen, zelfmanagementprogramma’s en psychosociale ondersteuning. In Nederlands zijn verschillende bronnen en organisaties actief betrokken bij het verstrekken van richtlijnen en ondersteuningen voor diabetespatiënten.

Medicamenteuze behandeling

Medicatie speelt een cruciale rol bij het beheersen van diabetes. Dit kan variëren van insuline-injecties tot orale medicatie, afhankelijk van het type diabetes en de individuele gezondheidssituatie.

Insuline therapie

Insuline is essentieel voor mensen met type 1 diabetes, waarbij het lichaam geen insuline produceert. Voor mensen met type 2 diabetes kan insuline nodig zijn wanneer andere medicamenteuze behandelingen niet effectief genoeg zijn. Insuline helpt de bloedsuikerspiegel te verlagen en te stabiliseren door glucose uit het bloed naar de cellen te transporteren. (Insuline, 2024)

Bekijk hier een video over het zelf toedienen van een insuline injectie: https://ap.lc/aAGBe

Orale medicatie

Voor mensen met type 2 diabetes zijn er verschillende soorten orale medicatie beschikbaar. Metformine is vaak de eerste keuze vanwege zijn effectiviteit in het verlagen van de bloedsuikerspiegel door de glucoseproductie in de lever verminderen en de gevoeligheid van lichaamscellen door insuline te verbeteren. Andere opties zoals sulfonylureumderivaten stimuleren de alvleesklier om meer insuline te produceren, terwijl DPP-4-remmers de afbraak van incretine hormonen vertragen, wat leidt tot een verhoogde insulineafgifte na de maaltijd. (Het Diabetes Fonds, z.d.)

Leefstijlveranderingen

Een gezonde leefstijl, inclusief een gebalanceerd dieet, regelmatige lichaamsbeweging en gewichtsbeheersing, is essentieel bij de behandeling van diabetes. Deze aanpassingen kunnen helpen om de bloedsuikerspiegel onder controle houden en complicatie te voorkomen.

Dieet en voeding

Een gezond dieet is cruciaal voor het beheer van diabetes. Richtlijnen van het voedingscentrum adviseren een evenwichtige voeding met veel groente, volle granen, magere eiwitten en gezonde vetten. Koolhydraadbeperking kan helpen bij het stabiliseren van de bloedsuikerspiegel. Regelmatige maaltijden en snacks kunnen pieken en dalen in de bloedsuikerspiegel helpen voorkomen. (Voedingscentrum, z.d.)

Lichamelijke activiteiten

Regelmatige lichaamsbeweging verbetert de insulinegevoeligheid en helpt bij het beheersen van de bloedsuikerspiegel. Activiteiten zoals wandelen, fietsen, zwemmen en krachttrainingen worden aanbevolen. Artsen en fysiotherapeuten moedigt aan tot dagelijkse fysieke activiteiten als onderdeel van een gezonde levensstijl voor mensen met diabetes. (Diabetes Mellitus Type 2 [Beweeginterventie] – KNGF Kennisplatform, z.d.)

Zelfmanagementprogramma’s

Deze programma’s bieden educatie en ondersteuning aan mensen met diabetes, zodat ze zelf hun bloedsuikerspiegel kunnen monitoren, medicatie correct kunnen gebruiken, en gezondere leefstijlkeuzes kunnen maken om hun gezondheid te verbeteren.

Diabetes Zelfmanagement Educatie 

DSME-programma’s bieden educatie en ondersteuning aan mensen met diabetes om hen te helpen hun conditie beter te begrijpen en te beheren. Deze programma’s omvatten informatie over diabetes zelfzorg, gezonde voeding, medicatiebeheer en bloedglucosemonitoring. (Zelfmanagement – NDF Zorgstandaard Diabetes, 2018)

Continu Glucose Monitoring (CGM)

CGM-systemen bieden real-time metingen van de bloedsuikerspiegel gedurende de dag en nacht. Dit helpt mensen met diabetes om naukeuriger te reageren op veranderingen in hun glucosespiegel en helpt hypoglykemieën en hyperglykemieën te voorkomen. (Ndf, z.d.)

Psychosociale ondersteuning

Diabetes kan een emotionele en psychologische impact hebben. Psychosociale ondersteuning omvat counseling, educatie en therapie om patiënten te helpen omgaan met de psychologische aspecten van de ziekte, zoals stress, angst en depressie.

Counseling en psychotherapie

Psychosociale ondersteuning is belangrijk voor mensen met diabetes om emotionele en psychologische stress te verminderen die vaak gepaard gaat met het leven met een chronische ziekte. Het Trimbos-instituut biedt richtlijnen voor geestelijke gezondheidszorg en benadrukt het belang van toegankelijke psychosociale ondersteuning voor diabetespatiënten. (Diabetes Mentaal; Waarom en Voor Wie?, 2022)

Ondersteuningsgroepen

Deelname aan diabetesondersteuningsgroepen kan patiënten helpen bij het delen van ervaringen, het vinden van emotionele steun en het leren van coping-strategieën van anderen in vergelijkbare situatie. (Lüers, 2024)